Velayet Davası Nedir?

Velayet davası; çocuğun velayeti kendisinde olmayan eşin diğer eşe karşı açtığı bir aile hukuku davası türüdür. Velayet davası aile mahkemesinde açılır.
 

Türk Medeni Kanunu’nunca velayet, çocukların bakım, eğitim, öğretim ve korunması ile temsil görevlerini kapsar. Velayet, hemde en temel babanın velayeti altındaki çocukların kişiliklerine ve mallarına ilişkin hakları, ödevleri, yetkileri ve yükümlülükleri de içerir. Ana ve babanın çocukların kişiliklerine ilişkin hak ve ödevleri, özellikle çocuklarına bakmak, onları görüp gözetmek, geçimlerini sağlamak, yetiştirilmelerini ve eğitimlerini gerçekleştirmektir. Bu bağlamda sağlayacağı eğitimle istenen ölçüde dürüst, kötü alışkanlıklardan uzak, iyi ahlâk sahibi, çalışkan ve bilgili bir insan olarak yetiştirmek hak ve yükümlülüğü bulunur. Velayetin kaldırılması ve değiştirilmesi koşulları gerçekleşmedikçe, en temel ve babanın velayet görevlerine müdahale olunamaz. Ayrılık ve boşanma durumunda velayetin düzenlenmesindeki amaç, küçüğün ileriye dönük yararlarıdır.
 

Velayet davasının açılabilmesi için boşanmanın gerçekleşmiş olması gerekir. Evlilik devam ettiği sürece en temel ve baba velâyeti beraber kullanırlar.
 

Ortak hayata son verilmiş ya da ayrılık hâli gerçekleşmişse hâkim, velâyeti eşlerden birine verebilir. (Medeni Kanun – Madde 336)

Velayet, en temel ve babadan birinin ölümü halinde sağ kalen temel, boşanmada ise çocuk kendine bırakılan tarafa aittir.

Velayette İdrak Yaşı: Mahkeme belli yaşın üstündeki çocukların velayetini düzenlerken çocuğu dinlemeli ve velayet konusundaki görüşünü sormalıdır. Yargıtay uygulamasına göre çocuğun idrak yaşı, 8 yaş ya da üstüdür. 8 yaş ya da bu yaşın üzerinde olan çocukların görüşü alınmadan velayetin düzenlenmesi, değiştirilmesi ya da kaldırılması mümkün değildir (HGK-K.2018/1278).

Velayet Davası Neden Açılır?

Velayet davaları genelde eşlerden birinin çocuğuna diğerinden çok daha iyi bakacağı, çok daha iyi bir gelecek sağlayacağı iddiasıyla velayeti almak istemesi üzerine açılmaktadır.

Velayet davasında velayetin değiştirilmesi en temel ya da babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi ya da ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması ile mümkündür. (Medeni Kanun – Madde 348)

Velayet davası boşanma sürecinde olabileceği gibi boşanma akabinde de açılabilmekte velayet değişimi sağlen temelbilmektedir.

Velayet davalarının açılmasının en temel sebebi; eşlerden birinin diğerine karşı velayeti altında bulundurduğu çocuğun yaşam biçimi, geliri, yaşadığı yer, vb. şeyleri bahane ederek açılmaktadır. Velayet davalarında çocuğun yaş durumuna ve toplumsal kurallara göre tam tersine bir durum yok ise hâkimler velayetin genel olarak annede bırakılmasına karar vermektedir.

Velayet Davası Nasıl Açılır?

Velayet davası, aile sulh mahkemesine velayet davası dilekçesi ile müracaat yapılarak açılır. Boşanma davasından farklı olarak, dilekçe esnasında kişi duruşma gününü kendisi seçebilir. Velayet davasında hakimi ikna etmek için hazırlen temelcak kanuna uygun deliller çok önemlidir. Velayet davası açan kişiler bu deliller sayesinde çocuğun kendisi ile yaşamasının çok çok daha iyi olacağını hakime ikna edici delillerle anlatmalıdır. Bunun için bir dedektif yardımı almak hayati derecede önemli olacaktır.

Velayetin Değiştirilmesi Davası

Velayetin değiştirilmesi davası, velayet hakkının anne ya da babaya verilmesinden sonra velayet kendine verilen tarafın durumunun değişmesi ve sonradan ortaya çıkan çeşitli sebeplerden ötürü velayeti alan anne veya babanın velayet hakkını gereği gibi kullen temelmaması ile çocuğun menfaatinin gerektirdiği durumlarda açılan bir davadır.

Velayetin düzenlenmesinde asıl olan, çocuğun faydasını korumak ve geleceğini güvence altına almaktır. Velayet, kayrıca amu düzenine ilişkin olup bu hususta en temel ile babanın istek ve beyanlarından ziyade çocuğun menfaatlerinin dikkate alınması zorunludur. Velayetin kamu düzeni ile alakalı olması ve çocuğun üstün faydası da göz önüne alındığında değişen koşullara göre daima yeniden değerlendirilmesi ve yargılamanın her aşamasında ileri sürülen hususların nazara alınması mümkündür.

Velayetin Değiştirilmesinin Nedenleri

Velayetin değiştirilmesi için bir olayın olması ve bu durumun velayet görevini aksatmış olması gerekir. Bu durum velayetin değiştirilmesini velayetin kaldırılmasından ayırır. Çünkü velayetin kaldırılmasında velayet görevinin ağır bir biçimde kötüye kullanılması ya da aşırı bir biçimde ihmal edilmiş olması aranır.

Velayetin değiştirilmesine ilişkin şartlar TMK’da açıkça düzenlenmiştir. TMK’nın “Durumun Değişmesi” başlıklı 183. Maddesinde; “Ana ya da babanın başkasıyla evlenmesi, diğer bir yere gitmesi ya da ölmesi gibi yeni olguların mecburi kılması hâlinde hâkim, resen ya da en temel ve babadan birinin istemi üzerine gerekli önlemleri alır.” hükmüne yer verilmiştir.

Söz konusu madde, velayetin değiştirilmesi sebeplerini hüküm altına almıştır. Buna göre; çocukla kişisel ilişki kurulmasının engellenmesi, çocuğun fiilen velayet hakkı olmayan annede veya babada bırakılması ya dahut çocuğun üçüncü kişinin yanında bırakılması, çocuğun menfaatinin gerektirdiği nedenler (örneğin sağlık, eğitim, ahlâk, güvenlik), velayeti kendisinde bulunan annenin veya babanın yeniden evlenmesi, velayet hakkı kendine verilen tarafın bir başka yere gitmesi, ölüm ya da velayet görevinin kullanılmasının engellenmesi velayetin değiştirilmesi sebepleri olarak sayılabilir.

Velayetin Kaldırılması Şartları

Çocuğun korunmasına ilişkin diğer önlemlerden sonuç alınamaz veya bu önlemlerin yetersiz olacağı önceden anlaşılırsa, hâkim aşağıda belirtilen hallerde velayetin kaldırılmasına karar verir:

• Ana ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, diğer bir yerde bulunması ya da benzeri nedenlerden biriyle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi.


• Ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi ya da ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması.


• Velayet en temel ve babanın her ikisinden kaldırılırsa çocuğa bir vasi atanır.

 

Kararda aksi belirtilmedikçe, velayetin kaldırılması mevcut ve doğacak bütün çocukları kapsar. Mahkeme, bir çocuk hile ilgili velayet hakkının kaldırılmasına karar verirken, velayetin kaldırılması gerekmeyen diğer çocuklar hakkında da velayetin kaldırılmasına yer olmadığına karar vermelidir, aksi halde diğer çocuklar açısından da velayet kaldırılmış olur.

Velayet Davası İçin Delil Toplama Nedir?

“Velayet davası için delil toplama, boşanma kararı almış eşlerin çocuklarının üzerinde sahip oldukları hakların kimde kalması gerekli olduğu belirleyen velayet davaları kararlarını etkileyen her türlü bilgi ve belge elde etme işlemidir.
 

Velayet Davasında Delil Toplama Neden Önemlidir?

Velayet davasında toplen temeln deliller davaya bakan hâkimde olumlu izlenimler bırakacak, davayı kazanma ihtimaliniz artıracaktır. Hâkim ortaya koyacağınız lehinize olan delillerin çocuk adına yetersiz olacağına dair bir düşünceye kapılırsa velayet davasını aleyhinize sonlandırabilir.

Özel dedektifin velayet davalarında görevi sizlerin adına gerekli delilleri toplamak ve davayı kazanmanızı sağlamaktır.
 

Velayet davalarında delil toplama konusunda açılan ya da açılacak olan davalarda güçlü deliller gerekiyor. Bu tür davalar çekişmeli olduğu için taraflar ellerindeki delil kadar güçlüdür. Özel dedektif size güçlü delil sağlar.

Velayet davaları kendi içerisinde farklılıklar gösterse de netice itibarıyla davalarda delil olabilecek belgelerin davanın seyrini değiştirebileceği de kaçınılmaz bir gerçektir. Velayet davalarında delil toplama konusunda özel dedektifin önemi burda devreye girmektedir. Özel dedektif öncelikle velayeti altında bulunduran kişinin, gelirini, yaşantısını, ( içki, kumar, gece hayatı )veya( iffetsiz yaşam, evlilik dışı ilişki), aile içi şiddet, toplum içerisindeki yeri, alışkanlıkları, hal ve davranışlarını doğru ve titiz bir biçimde araştırıp bilgiyi isteyen kişiye sunmalıdır.

Ayrıca velayet davalarında sadece velayette bulunan kişinin değil velayet altındaki çocuğun günlük yaşam biçimi çocuğun yaşadığı oda, aile, bina, gittiği okul da velayet davalarında çok önemlidir.

Çeşitli sebeplerle velayet davası aleyhinize sonuçlanmış olsa bile özel dedektifler bulabileceğiniz yeni delillerin vesayetin değiştirilmesi veya kaldırılması gibi yeniden dava açma hakkınızın da olduğunu bilmelisiniz.

Anlaşacağınız bir dedektifin titiz bir çalışma sonucu taraflardan birinin sakladığı bir gerçeği bulması sonucu davayı lehinize çevirmesi mümkündür. Bunun için yapmanız gerekli olan bir özel dedektifle görüşmeniz olacaktır.